peru |
dec 2022

bron: Andrea Lobo, wsws 14 december 2022 ~~~

Toenemende demonstraties waarin het aftreden van de nieuwe president Dina Boluarte wordt geëist, hebben de belangrijkste steden van het land grotendeels tot stilstand gebracht, nadat de politie en het leger een brute aanval hebben uitgevoerd waarbij ten minste acht demonstranten zijn gedood.

Volgens de nationale ombudsvrouw Eliana Revollar op maandag zijn onder de doden Jonathan Encino Arias, 18; Wilfredo Lizarme Barboza, 18; Becan Quispe, 18; Jonathan Lloclla, 26; de minderjarigen D.A.Q., 15, en R.P.M., 16; en Miguel Arcana, 38. Allen werden gedood als gevolg van “projectielen uit vuurwapens,” en verscheidene stierven tijdens de bezettingen van de luchthavens van Huancabamba en Arequipa, meldde zij. Bovendien zijn nog eens minstens honderd mensen gewond geraakt.

Maandagavond werd nog een jongeman gedood door een schot in zijn nek, op slechts enkele blokken van het presidentieel paleis in Lima.

De demonstraties volgen op de snelle installatie van Boluarte als president, enkele uren na de afzetting en arrestatie van president Pedro Castillo op 7 december. Het Witte Huis en de Europese Unie hebben Boluarte onmiddellijk erkend als de rechtmatige opvolger en hoeder van de democratie en de “constitutionele orde”. Ondertussen lanceerden de gevestigde media een campagne om haar te vieren als de eerste vrouwelijke president van het land en feliciteerden zij de strijdkrachten met de bescherming van de democratie.

Binnen enkele dagen treden de door de VS gesteunde Boluarte en de staatstroepen al met geweld op tegen vreedzame demonstraties en wegblokkades om de afzetting van Castillo te bestrijden. Op maandag kondigde Boluarte de noodtoestand voor 60 dagen af in de departementen Apurímac, Arequipa en Ica – allemaal in het zuiden van Peru, waar de steun voor Castillo relatief groot is – waarbij democratische rechten zoals “vrijheid van vergadering, vrijheid en persoonlijke veiligheid” worden geschonden.

Hoewel Boluarte aanvankelijk volhield dat ze Castillo’s huidige termijn tot juli 2026 zou afmaken, heeft ze sindsdien een wetsvoorstel aangekondigd om de algemene verkiezingen te vervroegen naar april 2024. Maar dit heeft de onrust niet kunnen temperen.

Alberto Otárola, die sinds zaterdag minister van Defensie is, heeft een aftreden van Boluarte “absoluut afgewezen” en gezworen ” de orde te herstellen “. Bovendien zei hij dat alle regionale prefecten belast met lokale veiligheid en bestuur die door Castillo zijn benoemd, zullen worden afgezet.

Te midden van een reeds verslechterende economische situatie en een massale stijging van de COVID zijn de protesten dramatisch geëscaleerd nadat op 11 december in de zuidelijke Andesregio Apurimac twee tieners door de politie werden gedood tijdens demonstraties. Het Mensenrechtenbureau van de VN veroordeelde “gevallen waarin de politie haar toevlucht lijkt te hebben genomen tot onnodig en disproportioneel gebruik van geweld en willekeurig gebruik van traangas”, ook tegen journalisten.

Spontane protesten verspreidden zich zondag en maandag snel over het land en eisten het aftreden van Boluarte, de sluiting van het Congres en het houden van onmiddellijke verkiezingen. Deze demonstraties hebben de belangrijkste Pan-Amerikaanse snelweg in het noorden en zuiden afgesloten, waardoor in de steden voedseltekorten dreigen te ontstaan.

Hoewel velen openlijk de bevrijding en herinstallatie van Castillo steunen, eisen de meest voorkomende slogans op de borden die de demonstranten bij zich dragen algemene verkiezingen en “Gooi ze er allemaal uit!”.

Op maandag 12 december bezetten duizenden demonstranten de internationale luchthaven van Arequipa, de op twee na grootste van het land, die uren later weer werd ingenomen “dankzij de strijdkrachten”, aldus een officiële verklaring. Demonstranten bezetten en staken ook apparatuur in de melkverwerkingsfabriek Gloria in brand, terwijl studenten de universiteit van Cajamarca bezetten, beide in Arequipa. Honderden mijnwerkers marcheerden ook tegen Boluarte in Arequipa.

In Cusco bezetten duizenden studenten ook de universiteit van San Antonio Abad. Later die avond sloten demonstranten de internationale luchthaven van Cusco, die dinsdag de hele dag gesloten bleef.

Het Agrarisch en Landelijk Front van Peru, een koepel van boeren, inheemsen, vrouwen en andere sociale organisaties, lanceerde dinsdag een “staking voor onbepaalde tijd” om de bevrijding van Castillo, de sluiting van het Congres, nieuwe verkiezingen en een nieuwe grondwet te eisen. De Peruaanse studentenfederatie zal zich dinsdag bij hen aansluiten.

Bovendien hebben de leiders van de inheemse Ashaninka-gemeenschap in het Peruaanse Amazonegebied voorbereidingen aangekondigd voor een “grote mars naar Lima om het parlement te ontbinden”.

Volgens Jornada zijn aanhangers van Castillo “uit nederige sociale milieus”, waaronder vertegenwoordigers van landelijke zelfverdedigingscomités of ronderos, bijeengekomen op het San Martin Plaza in Lima, een historische ontmoetingsplaats voor demonstraties, om te bespreken hoe het verder moet nu er wordt opgeroepen tot een “volksopstand”.

Castillo heeft op Twitter verschillende verklaringen kunnen publiceren waarin hij verklaart dat hij “ontvoerd” is en niet zal aftreden, terwijl hij Boluarte afschildert als een “usurpator” en de politie en het leger oproept de wapens neer te leggen.

Ondertussen hebben de regeringen van Mexico, Argentinië, Colombia en Bolivia, die verenigd zijn in de zogenaamde “pink tide”, maandag een verklaring uitgebracht waarin Castillo nog steeds als president wordt erkend.

De belangrijkste zorg die door de corporate media in Peru en internationaal wordt aangehaald is het ontbreken van een instelling, politieke partij of organisatie die niet in diskrediet is gebracht of enige steun van de bevolking geniet om de betogingen terug te leiden naar de pijpen van de kapitalistische politiek, wat ook de realiteit is in de hele regio en daarbuiten.

De Los Angeles Times besluit haar verslag met een citaat van een accountant en alleenstaande moeder in Lima: “Ze stelen allemaal, en wie heeft uiteindelijk de echte macht? De rijksten…”

Op 7 december probeerde president Pedro Castillo op voorhand in het zadel te blijven door het Congres te ontbinden en een “uitzonderingstoestand” in te stellen, waarbij de democratische rechten tijdelijk werden opgeschort en de avondklok werd ingesteld.

Slechts een week eerder had de Organisatie van Amerikaanse Staten besloten dat zij geen gehoor zou geven aan Castillo’s appèl op deze de facto arm van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken om zich te verzetten tegen het streven van de extreem-rechtse oppositie in het Congres en de rechtbanken om hem af te zetten. Vrijwel onmiddellijk na de toespraak van Castillo op 7 december gaf de Amerikaanse ambassade een verklaring uit waarin zij zich verzette tegen het besluit van Castillo, dat ongetwijfeld werd gecoördineerd in achterkamertjesoverleg met de militaire, politieke en zakelijke leiders van het land.

De politie en het leger kondigden vervolgens aan dat zij de bevelen van Castillo niet zouden opvolgen, waarna het Congres hem met 101-6 stemmen en 10 onthoudingen afzette. Het Congres heeft sindsdien zijn immuniteit opgeheven om zijn strafrechtelijke vervolging te bespoedigen.

Het vervolg van deze tekst kunt u desgewenst op de website van de ‘Wereld Socialisten’ lezen. (Het past o.i. niet om een eeuwenoude inheemse kultuur de les te lezen, hetgeen in die laatste vijf paragrafen mogelijk de bedoeling was.)