peru |
okt 2025
Bron: Jaime Bravo, Jorge Coulon 
Peoplesdispatch 16 oktober 2025 ~~~

Te midden van het rumoer op straat heeft het congres Boluarte afgezet, een kleine aanpassing om hun systeem van plutocratie, corruptie en angst in stand te houden.

Het ontslag van Dina Boluarte is geen overwinning voor het volk, maar een interne herschikking van de macht. Het congres gehoorzaamde niet aan het rumoer op straat, maar aan de noodzaak om een systeem in stand te houden dat van binnenuit aan het afbrokkelen is. De lont werd vervangen zodat dezelfde machinerie kon blijven draaien: het pact tussen plutocratie, corruptie en angst.

Boluarte was nuttig zolang ze de orde handhaafde die na de val van Pedro Castillo was opgelegd. Haar ontslag dient nu als een symbolisch offer om de collectieve woede te kalmeren. Maar het land is niet tot bezinning gekomen: het heeft alleen zijn beul vervangen. De structuur die onderdrukking, ongestrafte moorden en institutionele achteruitgang mogelijk maakte, blijft intact.

Een van de factoren die deze crisis hebben veroorzaakt – en tegelijkertijd tot een kans voor de oligarchieën hebben gemaakt – is de aftakeling van de politieke partijen. De nieuwe bewegingen zijn niet ontstaan als fora voor volksraadpleging, maar als verlengstukken van persoonlijke machtsbolwerken zonder basis of programma. In dit vacuüm vonden de economische en mediamacht de perfecte voedingsbodem om zich te reorganiseren.

Op dit moment is het gemakkelijker om een mobilisatie te coördineren dan om een transitie te leiden, gemakkelijker om verontwaardigd te zijn dan om een alternatief op te bouwen. Deze organisatorische kwetsbaarheid maakt van elke opstand een incident zonder continuïteit.

De uitdaging is dus niet alleen om weerstand te bieden, maar ook om iets op te bouwen: om vorm te geven aan permanente, collectieve uitingen die in staat zijn zich van onderaf te legitimeren en echt leiderschap uit te oefenen. Zonder dit politieke en ethische kader zullen opstanden blijven worden geabsorbeerd door de mechanismen die ze beweren te bestrijden.

Dit probleem is niet uniek voor Peru: het doet zich voor in heel Latijns-Amerika, waar de ineenstorting van politieke partijen de mensen heeft achtergelaten zonder middelen om hun sociale energie te kanaliseren en zonder structuren om verandering te ondersteunen.

José Jerí, de nieuwe president door parlementaire opvolging, vertegenwoordigt de continuïteit van dat regime. Zijn aantreden luidt geen democratische transitie in: het consolideert de macht van een congres dat functioneert als een gesloten kaste, zonder legitimiteit of ethische perspectieven. Het probleem is niet wie er regeert, maar wie achter de schermen de beslissingen blijft nemen.

Lees meer: José Jerí: de achtste president van Peru in tien jaar

Het Peruaanse volk, dat heeft gemarcheerd, gebloed en weerstand geboden, wordt opnieuw in de kou gelaten: zonder gerechtigheid, zonder vertegenwoordiging en zonder vertrouwen. Maar het is ook lucider geworden.

Het heeft begrepen dat het niet voldoende is om namen te veranderen, dat echte verandering vereist dat het oude stelsel wordt doorbroken, dat de van het fujimorisme geërfde grondwet wordt ontmanteld en dat het sociale pact van onderaf opnieuw wordt opgebouwd, met echte participatie en herinneringen die levend worden gehouden.

De zachte staatsgreep sluit de geschiedenis niet af: hij legt haar bloot.

En in die naaktheid – tussen de wond en het geweten – kan het woord ‘volk’ worden geschreven met de inkt van hun eigen lot.

Jaime Bravo is voorzitter van Corporación Encuentro Ciudadano. Hij is econoom met een opleiding in overheidstechnieken en studies in psychologie. Hij adviseert publieke en private instellingen in Chili en internationaal over situationele planning en organisatieontwikkeling. Schrijver en essayist op het gebied van kritisch denken, economie, strategie en analyse van verschillende dimensies van de nationale realiteit. Jorge Coulon is muzikant, schrijver en cultureel manager. Hij is een van de oprichters van de groep Inti Illimani. Hij heeft Al vuelo (1989), La sonrisa de Víctor Jara (2009), Flores de mall (2011) en recentelijk En las cuerdas del tiempo. Una historia de Inti Illimani (2024) gepubliceerd.

Gerelateerd (berichten in dit archief):