Venezuela |
dec 2025
Bron: Roger D. Harris 
countercurrents 20 december 2025 ~~~

In onze Donald-in-Wonderland-wereld voert de VS oorlog tegen Venezuela, terwijl het nog steeds zoekt naar een publieke rechtvaardiging. De gruwelijke menselijke tol is reëel: meer dan 100.000 doden als gevolg van illegale sancties en meer dan honderd als gevolg van recentere “kinetische aanvallen”. Toch blijft de officieel opgegeven rechtvaardiging voor de escalerende offensief van het Amerikaanse imperium ontoereikend.

Het imperium presenteerde zijn heerschappij ooit als “bevordering van de democratie”. Dienovereenkomstig presenteerden stenografen van het ministerie van Buitenlandse Zaken, zoals The Washington Post, de door de VS gesteunde staatsgreep in Venezuela – die president Hugo Chávez tijdelijk ten val bracht – als een poging om ‘een legitieme democratie te herstellen’. De inkt van het hoofdartikel in The New York Times van 13 april 2002 – dat die imperiale ‘democratische’ restauratie legitimeerde – was nog maar net droog toen het Venezolaanse volk spontaan in opstand kwam en hun gekozen president weer in functie bracht.

Toen de America Firsters het Witte Huis veroverden, werd het versleten excuus van Washington van de ‘verantwoordelijkheid om te beschermen’, zo geliefd bij de Democraten, samen met elke schijn van altruïsme uit het rijk verbannen. Niet dat de acties van de hegemon ooit door iets anders dan eigenbelang werden gedreven. De verschillen tussen de twee vleugels van de imperiale vogel (republikijnen vs democraten – vertaler.) zijn altijd meer retorisch dan inhoudelijk geweest.

Geconfronteerd met het voortdurende verzet van Venezuela, handhaafde de nieuwe regering-Trump het beleid van regimeverandering, maar veranderde het voorwendsel in drugsbestrijding. Het Caribisch gebied werd neergezet als een slagveld in een hernieuwde “oorlog tegen drugs”. Maar met Trumps gratieverlening aan de veroordeelde drugshandelaar en voormalig Hondurese president Juan Orlando Hernández – naast vele andere tegenstrijdigheden – verloor het alibi aan kracht.

Venezolaanse olietankers geblokkeerd

De altijd grillige Amerikaanse president draaide op 16 december het verhaal om en kondigde op Truth Social aan dat de VS Venezolaanse olietankers zouden blokkeren. Hij rechtvaardigde deze regelrechte oorlogsdaad met de opvallende bewering dat Venezuela “onze olie, ons land en andere activa” had gestolen.

Voor de goede orde: Venezuela had zijn aardolie-industrie een halve eeuw geleden genationaliseerd. Buitenlandse bedrijven werden gecompenseerd.

Deze post van de president op sociale media volgde op een eerdere post, twee weken eerder, waarin hij beval het luchtruim boven en rond Venezuela “volledig te sluiten”. De VS hadden ook een olietanker in beslag genomen die uit Venezuela vertrok, verschillende vermeende drugsboten aangevallen en waren doorgegaan met het opbouwen van zeestrijdkrachten in de regio.

Als reactie op de maritieme dreiging gaf president Nicolás Maduro de Venezolaanse marine opdracht om de tankers te begeleiden. Het Pentagon zou hierdoor verrast zijn geweest. China, Mexico, Brazilië, BRICS, Turkije en het internationale maatschappelijk middenveld veroordeelden de escalatie. Rusland waarschuwde de VS om geen “fatale fout” te maken.

De New York Times meldde een “ averechts effect” van nationalistisch verzet tegen de Amerikaanse agressie onder de oppositie in Venezuela. In heel Amerika braken volksdemonstraties uit ter ondersteuning van Venezuela, in Argentinië, Panama, Ecuador, Peru, Mexico, Brazilië, Colombia, Honduras en de VS.

De bewoordingen van Trump over de hulpbronnen van Venezuela zijn niet toevallig. Ze onthullen een veronderstelling die voorafgaat aan en structuur geeft aan het beleid zelf: dat de Venezolaanse soevereiniteit voorwaardelijk is, ondergeschikt aan de aanspraken van de VS en herroepbaar wanneer deze in strijd is met de economische of strategische belangen van de Yankees. Dit betekent een verschuiving in de nadruk, niet in de inhoud; drugs zijn uit de schijnwerpers verdwenen en vervangen door olie als expliciete casus belli.

De verandering is veelzeggend. Wanneer Trump spreekt over “onze” olie en ons land, laat hij het onderscheid tussen toegang voor bedrijven, geopolitieke invloed en nationale rechten volledig vallen. De Venezolaanse hulpbronnen worden niet langer beschouwd als slecht beheerd of crimineel geëxploiteerd, maar worden afgeschilderd als eigendom dat ten onrechte wordt onthouden aan de rechtmatige eigenaar.

De dag na zijn bericht op Truth Social maakte Trump in zijn “meest zinloze presidentiële toespraak ooit in de Amerikaanse geschiedenis” (in de woorden van de rechtse blogger Matt Walsh) geen enkele melding van de oorlog tegen Venezuela. Eerder diezelfde dag waren echter twee resoluties van het Huis van Afgevaardigden nipt verworpen die Trump zouden hebben belet om aanvallen op kleine boten voort te zetten en oorlogsmacht uit te oefenen zonder goedkeuring van het Congres.

Tegen de beperkende resoluties sprak Rep. María Elvira Salazar – het equivalent van Lewis Carrolls Rode Koningin en een van de extreemrechtse, zelfbenoemde “Crazy Cubans” in het Congres – haar lof uit over de invasies van Grenada in 1983 en Panama in 1989 als voorbeelden. Ze merkte goedkeurend op dat beide invasies zonder toestemming van het Congres waren uitgevoerd en stelde voor dat Venezuela op dezelfde manier moest worden behandeld.

Uit de stemming bleek dat bijna de helft van het Congres kritisch is – vergeleken met 70% van het grote publiek – maar door hun tekortschieten kan Trump ook beweren dat het Congres zijn oorlogszuchtige acties heeft beoordeeld en hem in feite een mandaat heeft gegeven om door te gaan.

Niet-internationaal gewapend conflict

In dit Trumpiaanse wonderland wordt een zeeblokkade met gevechtstroepen die zich vanuit helikopters abseilen om schepen in beslag te nemen, slechts een “niet-internationaal gewapend conflict” waarbij geen enkel land betrokken is. De vijand is niet eens een entiteit van vlees en bloed, maar een methode: narcoterrorisme.

Trump plaatste het volgende bericht: “Het Venezolaanse regime is aangemerkt als BUITENLANDSE TERRORISTISCHE ORGANISATIE (FTO).” Maar FTO’s zijn niet-statelijke actoren die geen soevereine immuniteit genieten op grond van verdragen of het lidmaatschap van de VN. Dergelijke terroristische labels zijn geen beschrijvende instrumenten, maar strategische instrumenten, bedoeld om alternatieven voor oorlog uit te sluiten.

In een staaltje van retorische alchemie heeft het Witte Huis fentanyl aangemerkt als een “massavernietigingswapen”. Trump beschuldigde Venezuela ervan de VS te overspoelen met de dodelijke synthetische verdovende middelen, terwijl zijn eigen Drug Enforcement Administration zegt dat de bron Mexico is. Dit doet denken aan een eerdere rampzalige operatie om het regime in Irak omver te werpen, die ook was gebaseerd op leugens over massavernietigingswapens.

Net als de Cheshire Cat komt presidentieel stafchef Susie Wiles naar voren als de meest betrouwbare verteller in een regime waarin “we allemaal gek zijn”. Ze zou hebben gezegd dat Trump “boten wil blijven opblazen tot Maduro zich gewonnen geeft”, waarmee ze openlijk erkent dat het beleid van de VS altijd gericht is geweest op imperiale overheersing.

De olie is een bonus voor de hegemonie. Maar zelfs als Venezuela net als Cuba en Nicaragua arm aan grondstoffen zou zijn, zou het nog steeds het doelwit zijn vanwege het uitoefenen van onafhankelijke soevereiniteit.

In dat licht bezien is Trumps bewering dat Venezuela “onze” olie en grond heeft gestolen minder een vergissing dan een bekentenis. Het verwoordt een wereldbeeld waarin de macht van de VS de legitimiteit bepaalt en grondstoffen die zich elders bevinden standaard als imperiaal eigendom worden behandeld. De blokkade is geen uitzondering; het is het logische gevolg van een verwrongen overtuiging dat soevereiniteit toebehoort aan wie sterk genoeg is om die te veroveren. Trump eist in feite schadevergoeding voor imperialisten voor het ongemak van het leven in een wereld waarin andere landen volhouden dat hun hulpbronnen aan hen toebehoren.

Topfoto: De regering-Trump is overgestapt van een campagne tegen “narcoterrorisme” naar economische dwangmaatregelen. (Countercurrents)

Roger D. Harris is een van de oprichters van het Venezuela Solidarity Network en is actief bij de Task Force on the Americas en de SanctionsKill Campaign.

gerelateerd (berichten in dit archief):