peru |
aug 2021
Bron: Carlos Aznárez interviewt Ricardoi Jiménez,
Resumen-LA 19 augustus 2021 (SP)
Resumen-english 19 augustus 2021 (EN) ~~~

De regering van Pedro Castillo heeft haar eerste nederlaag geleden, door toe te geven aan de druk van de rechtse coupplegers en de meest reactionaire sectoren van de strijdkrachten. Het opleggen van het aftreden van minister van Buitenlandse Zaken Héctor Béjar is zonder twijfel een enorme blijk van zwakte en zal in de toekomst gevolgen hebben. Om deze kwestie te bespreken spraken wij met Ricardoi Jiménez, socioloog en activist van de ALBA Movimientos del Perú (America Latina Bolivarian Association – Peru), en een regelmatige medewerker van Resumen Latinoamericano.

-Wat zijn uw indrukken van wat er gebeurd is?

-Héctor Béjar’s ontslag is ongetwijfeld de eerste en hardste klap tegen de huidige regering van president Castillo en het proces van verandering dat de president probeert te bevorderen. Het is de hardste klap omdat Béjar de belangrijkste, de best opgeleide en ik zou zeggen de meest capabele is, zonder enige twijfel en veruit, van het hele kabinet. Aan de andere kant heeft hij, door blijk te geven van deze capaciteiten, het geluk, de bekwaamheid en de capaciteit gehad om snel te handelen. Ik twijfel er niet aan dat hij deze mogelijkheid heeft gezien en snel, met een ongelooflijke kalmte, heeft gehandeld om de beruchte Lima-groep uit te schakelen en de betrekkingen met Venezuela te herstellen, twee harde noten die de Peruaanse rechtervleugel niet kan kraken. Hij liet een beleid achter dat niet gemakkelijk terug te draaien zal zijn, ik denk dat de mogelijkheid ver weg is. Het zou een ernstige stap terug zijn, op het randje van verraad van de kant van Castillo, als hij het beleid van de Kanselier zou terugdraaien.

-Zoals je terecht zegt, hij handelde snel, wetende dat de druk zou toenemen, en hij liet ook een erfenis na.

-Hoewel Bejar maar een paar dagen in functie was, heeft hij ons een enorme erfenis nagelaten, een ommekeer in het buitenlands beleid in de richting van soevereiniteit en respect voor vrede tussen de volkeren. Het lijkt ongelooflijk dat rechts zo snel deze slag zou slaan, slechts enkele weken in de nieuwe regering, in het belangrijkste deel van het kabinet, als we kijken naar de capaciteiten en de mogelijkheden. Wat er achter zit, is de coup en de aanval van rechts die niet van nu komt, maar van daarvoor. We staan voor wat ik metaforisch de “derde ronde” noem. In weinig landen in de wereld gebeurt wat hier gebeurt, waar deze derde ronde van staatsgrepen ons is opgedrongen en niet is opgehouden, voor, tijdens en na deze gekozen regering.

-Héctor Béjar zegt dat de marine hem ervan beschuldigde hen te hebben beledigd. Wat hij zei is echter gebaseerd op zeer duidelijke bewijzen. Hij wees erop dat leden van de marine betrokken waren geweest bij terroristische daden, zelfs voordat het Lichtend Pad actief was in Peru.

-Natuurlijk, zoals de grote Spaanse zanger Joan Manoel Serrat placht te zeggen: “nunca es triste la verdad, lo que no tiene remedio”. Hetzelfde gebeurt hier, de geschiedenis kan niet worden veranderd, de feiten kunnen niet worden veranderd, je kunt het op internet vinden, het bewijs is overweldigend. Dezelfde Amerikaanse CIA geeft officiële rapporten over de Peruaanse staat en zij verwijzen naar een tijd in de jaren 70, toen er het Condor Plan was, waar er zelfs open processen zijn in Peruaanse rechtbanken van de Peruaanse rechterlijke macht tegen voormalige militairen van de marine van die tijd, waar de aanslagen worden opgehelderd. Zoals Héctor Béjar bevestigde, voordat hij aantrad als kanselier, in een verklaring die ook gemanipuleerd, bewerkt en tendentieus en wild verdraaid door de media werd gepresenteerd, is dat de marine zonder twijfel heeft deelgenomen aan terroristische aanslagen.

-Héctor Béjar zei ook in een interview dat ik heb kunnen zien dat het gevaarlijke hieraan is dat Pedro Castillo nu praktisch gedwongen is toestemming te vragen aan de strijdkrachten of hij wel of niet door mag gaan met deze of gene minister die in twijfel is getrokken. Hij laat een scenario zien van veel conditionering door het leger en de rechtervleugel, en dat is gevaarlijk in de nabije toekomst.

-Het is natuurlijk heel ernstig, we mogen het risico dat dit met zich meebrengt niet onderschatten, want de president en de regering hebben zichzelf in een positie gebracht waarin ze gegijzeld werden door de militairen. Zij hebben zich zeer snel gewonnen gegeven, het is ongetwijfeld een fout, de ernstigste die is gemaakt, die gevolgen zal hebben, die nog niet zijn ondervonden. Zij hadden langer moeten wachten en beter moeten onderhandelen met de pro-coup sectoren binnen de marine.

-Hoe verliep de operatie waarbij Béjar uiteindelijk uit zijn functie werd ontheven?

-De operatie was min of meer als volgt: in Peru noemt men het cargamontones, een onophoudelijke, wrede en genadeloze lawine, in alle media, op alle voorpagina’s van de kranten, de voorpagina’s van de kranten, in de prime time van de nieuwsprogramma’s, nepnieuws, allemaal tegen de kanselier. Dan, een communiqué van de Marine, een officieel communiqué van het hoge commando van de Marine in functie, waarin de Kanselier en de beroemde verklaringen worden bekritiseerd en uiteindelijk wordt Hector gedwongen ontslag te nemen,

Deze succesvolle strategie in deze situatie zal door de rechtse coupplegers zonder enige twijfel steeds opnieuw worden gerepeteerd. Vanaf het begin hebben zij geklaagd dat deze regering, voor het eerst in 200 jaar van het land, ministers heeft gekozen zonder de machthebbers te raadplegen. Wat zij nu hebben bereikt is een soort vetorecht door erin te slagen de meest emblematische figuur, de meest gekwalificeerde, weg te werken. Ik was zeer gekwetst door het gebrek aan visie van de regering, van de premier, van de president, ze hadden op zijn minst moeten wachten, want deze zet was om Hector naar het Congres te roepen om uitleg te vragen. Dat zou echt een goede gelegenheid zijn geweest omdat Hector dan een lesje zou hebben gegeven, niet alleen over de geschiedenis, over wetten en internationale legaliteit, maar ook om te laten zien hoe je je moet verzetten tegen de rechtervleugel in het Congres, en het zou het land veel goed hebben gedaan als we daar allemaal getuige van waren geweest. In die zin en naar mijn mening hebben de premier en de president een fout gemaakt. Er zijn sterke banden tussen de marine en de militaire coup, zij staan aan de spits van de coup. Voormalig admiraal Montoya zit in het congres, en hij heeft dit alles zonder enige twijfel gecoördineerd, met het nepnieuws van de media en de hoge commando’s van de marine. Wat hier nu moet gebeuren is dat het openbaar ministerie de admiraals vervolgt die deze verklaring hebben afgelegd, want het is ongrondwettelijk. Het is een flagrante wetsovertreding, het is een misdrijf van de strijdkrachten, en dit gebaar had moeten worden gemaakt alvorens een beslissing te nemen. Om geen precedent van straffeloosheid te scheppen, want dat is uiterst gevaarlijk.

-Béjar zegt: “Ik heb geen ontslag genomen, Guido Bellido heeft me gezegd dat ik moest vertrekken”. Waarom heeft Guido Bellido zo’n krachtige beslissing genomen?

Ik ken Bellido of de president niet persoonlijk, ik ken de precieze redenen niet. Mijn analyse is dat de rechtervleugel erin geslaagd is om op verschillende fronten aan te vallen, laten we niet vergeten dat de meest aangevallene, naast Hector, Guido Bellido was, ook beschuldigd van terrorisme, een belachelijke en absurde beschuldiging. En ze doen het met dezelfde campagnestijl. Er was ook sprake van om hem te ondervragen. In deze dagen moet het congres beslissen of het al dan niet een motie van vertrouwen geeft aan het kabinet onder leiding van Bellido. Ik denk dat Bellido de fout heeft gemaakt om zichzelf te redden door Hector’s pistool te verbranden. De rechtervleugel is erin geslaagd, denk ik, hoewel ik het mis kan hebben, dat hij op het hakblok lag en dacht ik zal mezelf redden door Hector op het hakblok te leggen, en dat is wat de lont in het kruitvat stak. Aan de andere kant wellicht, het is een coalitieregering, Hector maakt geen deel uit van Peru Libre, hij maakt geen deel uit van de Magisterio, twee voornaamste krachten van de regering. Hij is een referentiekader, veruit het belangrijkste kaderlid van de linkse partijen in Peru, die uitgenodigd werden om deel uit te maken van de regering omwille van zijn kwaliteiten en capaciteiten, die buitengewoon zijn. Er is dus nog geen vertrouwen opgebouwd tussen deze krachten. Twee maanden geleden dacht niemand aan de mogelijkheid van deze regering en dit veranderingsproces. Wij moeten het perspectief voor ogen houden dat dit pas is begonnen. Dat strijd en veranderingsprocessen zo zijn, dat ze worden gegeven en genomen. We moeten ook niet vergeten dat de regering in de eerste 15 dagen heeft bereikt wat in de 40 jaar van het neoliberalisme niet is bereikt: dat de grote mijnbouwconsortia de belastingen betalen die zij verschuldigd zijn. Zij hebben bijna 2.000 miljoen soles betaald, een belangrijk bedrag net nu het land het het hardst nodig heeft. Voor de regering is het een publiek succes geweest, en er is nog veel te doen op dit gebied, ze hebben 10 jaar betaald, maar ze zijn nog 12 jaar verschuldigd, of zoiets. Maar we mogen ook niet onderschatten dat ze 40 jaar lang geen zin hadden om belastingen te betalen en dat ze die ook niet hebben betaald. Ik weet niet wat de redenen waren voor de privileges die deze mijnbouwbedrijven, die multimiljonairswinsten hebben, genoten. Daar komt nog bij dat zij nu, met de stijging van de dollar, superwinsten hebben en nooit zin hebben gehad om voor hun winsten te betalen, terwijl de rest van ons burgers stipt moet betalen. De regering heeft dit bereikt, het is een belangrijke slag geweest. Nu is er een strijd in het Congres. Ik waag me aan de analyse dat het misschien een onderhandeling is geweest voor de vertrouwensstemming, dat ze misschien gezegd hebben “kijk, dit lontje brandt, maar het kabinet krijgt de vertrouwensstemming en ze laten zien dat ze kunnen regeren”. Het kan zijn, ik hoop het. Want het zal nog erger zijn als zelfs dat niet gebeurt.

Laten we de komende dagen afwachten. Er kan ook sprake zijn van valse beloften en bedrog. Ik geloof niet dat de rechtervleugel de meute die in het congres zit kan controleren, ze zijn oncontroleerbaar. Met hen gebeurt hetzelfde als met ons, er is een coalitie met het Fujimorisme en vier of vijf andere rechtse krachten die aan de kant van de staatsgreep staan en niemand controleert hen. Zij hebben ook niet het vertrouwen of de discipline dat iemand namens hen allen kan spreken.

-De logische gedachte die hieruit voortkomt na naar u te hebben geluisterd is dat progressieve regeringen zwak zijn, ongeacht hoeveel stemmen van het volk zij hebben gekregen. Héctor Béjar zei dat het volk de straat op moet om de steun voor deze regering te consolideren, maar het probleem is dat ze niet worden opgeroepen. In die zin is er nu een belangrijk stuk gevallen, maar een ander en nog een ander stuk kan vallen, en zo kom je op een gegeven moment in een situatie terecht waarin je vertrekt of leeft als een slaaf van de omstandigheden. Laten we hopen dat, zoals u zei, dit een lontje zal zijn om het geheel te redden, maar het doet pijn, het doet pijn vanwege de waarde die Héctor Béjar heeft voor het grote vaderland, niet alleen voor Peru.

-Ik weet niet of u de woorden van Vladimir Cerrón heeft gezien, in een openbare tweet die de ronde heeft gedaan, zegt hij het met alle helderheid: nooit eerder en nooit later zal Peru een kanselier hebben van het kaliber van Héctor Béjar. De pijn is diep, de klap is heel hard.

Topfoto: Héctor Béjar