Venezuela |
mrt 2021
Bron: Pasqualina Curcio
resumen-english 22 maart 2021 (SP),
orinocotribune  25 maart 2021 (EN) ~~~

Alsof de eenzaamheid van isolatie en het leed van nieuwe infecties en de rouw om hen die door de pandemie in een andere fase van het bestaan zijn overgegaan nog niet genoeg zijn, voelen we ook diepe verontwaardiging als je kijkt naar een de wreedste aspecten van de valse waarden van het kapitalisme: het maakt een verdienmodel van leven en dood.

De VS, de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk hebben zich verzet tegen het voorstel om vaccins tegen COVID-19 vrij te stellen van octrooibescherming en intellectuele eigendomsrechten. Dit voorstel werd in oktober 2020 door Zuid-Afrika en India ingediend bij de Wereldhandelsorganisatie (WTO) en meer dan 100 landen hebben zich hierbij aangesloten. Het bestaat erin de intellectuele eigendomsbelemmeringen op te heffen zodat de ondernemingen hun technologie en kennis kunnen overdragen naar andere productiebedrijven met het oog op een massaproductie van alle doses die nodig zijn om de wereldbevolking zo snel mogelijk te immuniseren. Volgens Tedros Adhanom Ghebreyesus, directeur van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), bestaat deze produktiecapaciteit wel degelijk.

De Overeenkomst inzake de handelsaspecten van de intellectuele eigendom (TRIPs), die door de Lid-Staten van de WTO is goedgekeurd, is niets anders dan de wettelijke instelling van monopolies, in zoverre dat zij aan kapitalistische eigenaars gedurende vele jaren exclusieve rechten toekent voor de produktie en het in de handel brengen van goederen. Het argument dat zij gebruiken is dat deze octrooien de enige manier zijn om te garanderen dat er een stimulans is om te investeren in onderzoek en ontwikkeling.

Het “stimulans” als hun dwangargument is, wat zij in werkelijkheid bereiken, het toekennen van de macht aan farmaceutische bedrijven om te beslissen wie leeft en wie sterft, en ook waar we van zullen leven en waar we aan zullen sterven. Het zijn de farmaceutische bedrijven die beslissen wat de onderzoeksagenda moet zijn, gebaseerd op wat het meest winstgevend zal zijn, waardoor ziekten chronisch worden, en niet toevallig.

Feit is, dat de financiering van het onderzoek niet eens uit particuliere bronnen van de farmaceutische industrie komt. Het zijn de regeringen geweest die de financiële middelen ter beschikking hebben gesteld en het zijn de universiteiten en belangrijke openbare instellingen geweest die het onderzoek hebben ontwikkeld dat later door de farmaceutische industrie is toegeëigend.

Van de 13,9 miljard dollar die voor het onderzoek naar COVID-19-vaccins is uitgetrokken, hebben de regeringen 8,6 miljard dollar bijgedragen; de NGO’s hebben 1,9 miljard dollar bijgedragen, terwijl de particuliere farmaceutische bedrijven slechts 3,4 miljard hebben uitgetrokken, nauwelijks 25% van het totaal. Bovendien moet worden opgemerkt dat de markt voor het vaccin gegarandeerd is; in december 2020 hadden de zogenoemde ontwikkelde landen namelijk al 10,38 miljard doses besteld.

Het Amerikaanse farmaceutische bedrijf Moderna heeft met 100% overheidsfinanciering een vaccin tegen COVID-19 ontwikkeld, waarvoor het 2,5 miljard dollar heeft ontvangen. De voorbestellingen bedroegen 780 miljoen doses tegen een prijs van 31 dollar per dosis, wat ongeveer 24 miljard dollar aan inkomsten in de VS zal opleveren. U kunt zelf wel uitrekenen wat de winst van dit bedrijf zal zijn.

Pfizer/BioNtech, ook Amerikaanse bedrijven, ontvingen ongeveer 1,95 miljard dollar van de overheid, ongeveer 66% van wat zij aan onderzoek uitgaven. 1,28 miljard doses werden vooraf besteld tegen een gemiddelde prijs van 18,50 dollar per dosis, wat neerkomt op een winst van ongeveer 23,68 miljard dollar. AstraZeneca/Oxford, eigendom van Engels kapitaal, kreeg voorbestellingen voor 3,29 miljard doses die zullen worden verkocht voor 6 dollar per stuk, wat neerkomt op 19,74 miljard dollar aan inkomsten, maar 67% van de 2,2 miljard dollar die het uitgaf voor onderzoek was ook afkomstig uit openbare bronnen. Johnson & Johnson heeft bestellingen voor 1,27 miljard doses vaccin die voor 10 dollar per dosis zullen worden verkocht, hetgeen 12,7 miljard dollar aan inkomsten oplevert; zij hebben 819 miljoen dollar in onderzoek geïnvesteerd, waarvan 100% uit openbare middelen is gefinancierd.

De prijzen van de vaccins variëren van 4 tot 37 dollar per dosis; Sputnik-V: 10 dollar/dosis; Sanofi/GSK: tussen 10 en 21 dollar/dosis; Novavax: 16 dollar/dosis; Moderna: tussen 25 en 37 dollar/dosis; Sinovac: tussen 13 en 29 dollar/dosis; (naast de reeds genoemde vaccins).

Vaccins tegen COVID-9 zijn een booming business, schijnbaar de beste zakelijke (winst-)mogelijkheid van onze tijd. De regeringen hebben de verantwoordelijkheid voor de onderzoeksinvesteringen op zich genomen en hebben de financiering aan de particuliere farmaceutische industrieën gegeven. Zij hebben een gegarandeerde markt omdat diezelfde regeringen de vaccins vooraf bestelden bij de bedrijven waaraan zij financiering gaven. Alle winst gaat naar de farmaceutische industrie, voor het merendeel particulier, die bovendien, dankzij het monopolie dat door diezelfde regeringen is toegekend in het kader van de Overeenkomst inzake de handelsaspecten van de intellectuele eigendom (TRIPS), jarenlang het alleenrecht heeft op de produktie en de commercialisering.

Deze beperking van de toegang tot het vaccin, als gevolg van deze octrooien, vindt plaats terwijl dagelijks 500.000 mensen besmet raken en 8.000 mensen sterven als gevolg van COVID-19. Is dit, of is het niet, het meest harteloze voorbeeld van kapitalisme dat mogelijk is?

Terwijl de landen met een hoog inkomen één persoon per seconde vaccineren, is in de meerderheid van de landen volgens Oxfam nog niet eens één dosis vaccin gegeven. Van de 128 miljoen doses vaccin die tot nu toe zijn toegediend, is meer dan driekwart toegediend in slechts 10 landen die 60% van het Bruto Nationaal Product van de wereld vertegenwoordigen. Bijna 130 landen, met 2,5 miljard inwoners, zijn volgens de WHO nog niet eens begonnen met het vaccinatieproces. Geschat wordt dat tegen de tijd dat we in 2021 zes maanden verder zijn, slechts 3% van de bevolking van de landen met de minste middelen zal zijn gevaccineerd, en in het beste geval zal slechts een vijfde van deze mensen zijn gevaccineerd. (Oxfam) Dit zal niet alleen het economisch herstel van deze landen vertragen, maar ook het herstel van de levensomstandigheden van hun bevolking. De VS hebben 25% van alle beschikbare vaccins in de wereld ontvangen en de EU-landen 12,6%.

De arrogantie van de VS, de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk is zo groot dat zij, om hun farmaceutische bedrijven te bevoordelen, hebben geweigerd vrijstelling van octrooien te verlenen, ook al waren zij in 2001 in de WHO overeengekomen flexibel te zijn met betrekking tot intellectuele eigendomsrechten in geval van noodsituaties op het gebied van de volksgezondheid.

“…de TRIPS-Overeenkomst belet de Leden niet en mag hen niet beletten maatregelen te nemen om de volksgezondheid te beschermen”. In dit verband zijn in de Verklaring van Doha de beginselen opgenomen die de WHO in de loop der jaren publiekelijk heeft bepleit en verdedigd, namelijk de herbevestiging van het recht van de WTO-leden om ten volle gebruik te maken van de vrijwaringsbepalingen van de TRIPS-Overeenkomst om de volksgezondheid te beschermen en de toegang tot geneesmiddelen voor arme landen te verbeteren”.

Welke noodsituatie op het gebied van de volksgezondheid kan er groter zijn dan deze wereldwijde pandemie, als u mij de redundantie niet kwalijk neemt, veroorzaakt door een dodelijk en zeer besmettelijk virus?

Alsof dit alles nog niet genoeg is, is het irritant te weten dat, bij een gemiddelde prijs van 15 dollar per dosis, en in de veronderstelling dat aan de 7,9 miljard mensen in de wereld elk twee doses worden toegediend , er 231 miljard dollar nodig zou zijn om de wereldbevolking in te enten, een bedrag dat nog geen 5% zou vertegenwoordigen van wat de 2000 miljardairs van de planeet tijdens de pandemie hebben verdiend, dankzij het geld dat de regeringen in de aandelenmarkten hebben geïnjecteerd, terwijl 500 miljoen mensen werden toegevoegd aan de lijst van mensen die in extreme armoede leven, een lijst die nu ongeveer 4 miljard mensen telt.

Pasqualina Curcio Econome (Centrale Universiteit van Venezuela). Doctoraal politieke wetenschappen aan de Simón Bolívar Universiteit (Venezuela). Master in overheidsbeleid van het Instituut voor geavanceerde bestuurskunde (Venezuela). Zij is hoogleraar aan het Departement Economische en Administratieve Wetenschappen van de Simón Bolívar Universiteit. Zij was onderminister van Collectieve Gezondheidsnetwerken.