Bron: Danny Shaw, coha.org 2 februari 2021 ~~~
Op 7 februari houdt Ecuador verkiezingen voor de president en voor zijn wetgevend lichaam, met 137 posities te bepalen voor de Nationale Assemblee. Hoewel 16 presidentskandidaten deelnamen aan de debatten, zijn er drie grote kandidaten:
Andrés Arauz en zijn vice-presidentskandidaat, Carlos Rabascall, vertegenwoordigen La Unión por la Esperanza (De Unie van Hoop, UNES), voorheen Alianza País, onder leiding van voormalig president Rafael Correa voordat de partij zich in 2017 splitste.
Guayaquil-bankier, Guillermo Lasso en Alfredo Borrero zijn de kandidaten voor de conservatieve alliantie Creando Oportunidades (Creating Opportunities, CREO).
Carlos “Yacu” Pérez is de kandidaat van de inheemse Pachakutik-partij.
Velen uit het Correa-kamp hebben vraagtekens gezet bij Pérez’ oprechte inzet om de inheemse gemeenschappen te verdedigen en herinneren zich dat sommige facties van de Pachakutik Partij zich in het verleden opportunistisch hebben aangesloten bij rechts tegen Correísmo.[1] De verkiezingen vertegenwoordigen een krachtmeting tussen tien jaar Revolución Ciudadana (Burgerrevolutie, 2007-2017) en de afgelopen vier rampzalige jaren van ongebreideld neoliberalisme. Volgens de peilingen staat Arauz, de kandidaat van Correa, duidelijk aan de leiding met 37% en Lasso met 24%.[2]
De opmars van La Revolución Ciudadana
De presidentiële overwinning van Rafael Correa in 2006 was een belangrijk onderdeel van het Roze Getij en de Zuid-Amerikaanse inspanningen om Bolivars droom van regionale economische en politieke integratie en onafhankelijkheid van buitenlandse overheersing te verwezenlijken. Als minister van Economie en Financiën in 2005 onderscheidde Correa zich van andere politici door de uitbuitende voorwaarden van leningen van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) aan de kaak te stellen, te pleiten voor sociale planning en een Nationale Vergadering voor te stellen om de kracht van Ecuador’s diverse werkende sectoren aan te boren.[3]
Het is belangrijk om het progressieve karakter van de regering Correa te schetsen. Tijdens Correa’s twee termijnen zagen de 17 miljoen Ecuadorianen een verhoging van het minimumloon en de sociale uitkeringen, een progressieve belasting op de rijken en hogere investeringen in onderwijs en sociale programma’s, dit alles terwijl economische groei werd bereikt.[4] Om deze reden verzetten traditionele belangen en hun Amerikaanse geldschieters zich tegen Alianza País en probeerden interne verdeeldheid te zaaien en allianties te smeden met delen van de Confederatie van Inheemse Nationaliteiten van Ecuador, CONAIE.
Het verhaal van een “Vendepatria”[5]
De leiding en de achterban van Alianza País begrepen dat Lenin Moreno, die zes jaar lang vice-president van Rafael Correa was geweest, het best in staat was om het Correísmo vooruit te helpen. Binnen enkele maanden na het winnen van het presidentschap in 2017, kwam Moreno echter terug op zijn campagnebeloften. In een van de grootste omdraaiingen in de geschiedenis van Zuid-Amerika verraadde Moreno de beweging en omarmde hij een neoliberaal model voor Ecuador. Onder Moreno trok Ecuador zich in 2018 ook terug uit de Bolivariaanse Alliantie voor de Volkeren van Ons Amerika (ALBA) en trok zich in 2019 terug uit de Unie van Zuid-Amerikaanse Naties (UNASUR), waardoor twee van de belangrijkste instrumenten van continentale eenheid werden verzwakt.[6]
Gedurende de ups en downs en tegenstrijdigheden van het hele bevrijdingsproject, heeft de leiding van de Burgerrevolutie een zelfkritische houding behouden. Na de verkiezing van Lenin Moreno splitste Alianza País zich in pro-Moreno en pro-Correa tendensen. Hieruit blijkt dat sommige functionarissen van Alianza País zich niet door principes lieten leiden, maar veeleer door macht werden aangetrokken. Delen van de CONAIE hebben terechte kritiek geuit op het Correísmo, zoals de bezorgdheid over de milieu-effecten van de exploitatie van hulpbronnen en infrastructuurprojecten. Dit zijn problemen die de leiding van Correísmo blijft aanpakken en het toont het belang aan van de ethische en politieke vorming van een nieuwe generatie Ecuadorianen.[7]
Adolfo Orive, in Construir Poder Transformador. Debate Latinoamericano, zet de valkuilen uiteen van een te groot vertrouwen in Correa’s charisma en geeft enkele van de uitdagingen aan die voor ons liggen. De basisleiding van UNES waarschuwt voor afhankelijkheid van één redder en het belang van het opbouwen van een hele beweging die onafhankelijk haar belangen kan verdedigen: “Het fundamentele probleem is de afwezigheid geweest van een solide en diepgaande tegen-hegemonische ideologie die richting geeft aan de beslissingen, praktijken en relaties van zowel de volkssectoren als de politieke leiders.” [8]
Zal het tij weer keren?
In een voorbeeld van het op zijn kop zetten van de werkelijkheid in 2017, beschuldigde de aantredende regering-Moreno de Burgerrevolutie onmiddellijk van baldadige corruptie. Vergelijkbaar met de aanvallen van de oligarchieën die de Roze Tide demoniseerden in Brazilië, Paraguay, Venezuela, Bolivia en over het hele continent, was dit een klassiek geval van Lawfare.[9] De neoliberalen, die bang waren voor de enorme populariteit van het Correísmo, voerden een oorlog langs gerechtelijke weg. Jorge Glas, voormalig vice-president van Correa, zit nog steeds in de gevangenis op grond van valse beschuldigingen en heeft onlangs het coronavirus opgelopen.[10] Ricardo Patiño, voormalig minister van Buitenlandse Zaken onder het presidentschap van Correa, en de voorzitter van de Nationale Vergadering Gabriela Rivadeneira zijn nog steeds in ballingschap in Mexico. Correa zelf is verbannen uit zijn vaderland en riskeert een jarenlange gevangenisstraf op grond van zeer dubieuze beschuldigingen van corruptie.
Een overwinning van Arauz zou het land weer openstellen voor hen die het menselijk leven in gemeenschap boven privé-accumulatie stellen en een agenda uitvoeren die de echte boosdoeners van de corruptie aanpakt.[11]
Nogmaals, volgens de meeste opiniepeilingen ligt Andrés Arauz, de UNES-kandidaat, aan de leiding.[12] Uit angst voor een nieuw potentieel verlies van terrein in de continentale strijd om de macht tussen een onafhankelijke linkse, anti-imperialistische beweging, probeert de oude orde, die de belangen van de VS behartigt, de verkiezingsoverwinning van Arauz te voorkomen. Er is goede reden om bezorgd te zijn. In november 2019 steunde de door de VS gedomineerde Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) een staatsgreep in Bolivia om een verkiezingsoverwinning van MAS-kandidaat en zittend president Evo Morales te voorkomen, en het duurde een jaar voordat de volksbewegingen hun democratie hadden hersteld. Bezorgd over een nieuwe poging om de democratische instellingen in Ecuador te saboteren, heeft de voormalige Ecuadoraanse president Rafael Correa gewaarschuwd dat Moreno’s ontmoeting met OAS Secretaris Generaal Luis Almagro deze week in Washington DC een voorbode kan zijn van een soortgelijke poging tot ondermijning door de OAS. 13] De door het bedrijfsleven gedomineerde media hebben hiervoor de desinformatie verschaft door materiaal te publiceren dat neerkomt op bangmakerij en demoniseren van Arauz, door te beweren dat het zijn bedoeling is Ecuador te veranderen in “een ander Venezuela.”[14] Er zijn beschuldigingen van geknoei met de stemmen, en UNES heeft de bevolking gewaarschuwd klaar te staan voor elke vorm van chicanes.[15]
Een ander belangrijk punt in de verkiezingen zijn de IMF-leningen die de huidige regering met westerse banken heeft onderhandeld en die bezuinigingen afdwingen bij een toch al zwaar beproefde bevolking. De leningen van de IMF aan de regio en uitgebuite landen zijn lange tijd een neokoloniale tactiek geweest om rijkdom te onttrekken aan ontwikkelingslanden. Zoals het oude gezegde luidt: “zij die lenen, bevelen.” Onder het mom van humanitaire hulp bij de rondrazende pandemie heeft het IMF vlak voor het einde van 2020 leningen verstrekt aan een al te gewillige regering-Moreno voor een bedrag van 6,5 miljard dollar.[16] Zoals gebruikelijk bedong het IMF bezuinigingen, de deregulering van de Centrale Bank en de verkoop van benzine en diesel zonder subsidies en tegen wereldmarktprijzen. Lasso heeft aangegeven dat als hij tot president wordt gekozen, hij de IMF-overeenkomst niet zal afwijzen, waarmee hij een schril contrast vormt met Arauz, die heeft gezegd dat hij opnieuw zal onderhandelen over de overeenkomst met het land.[17]
Een van Trump’s acties op het laatste moment voor zijn vertrek was het toezicht houden op een lening van 3,5 miljard dollar van de U.S. Development Corporation aan Ecuador, die vereist dat de regering een belangrijke olieraffinaderij en delen van het elektriciteitsnet van het land privatiseert, en China uitsluit van de ontwikkeling van zijn telecommunicatie.[18] Washington is gealarmeerd over de groeiende Chinese invloed in heel Zuid-Amerika en het Mondiale Zuiden en ziet Ecuador als een belangrijk bruggenhoofd om deze “Nieuwe Koude Oorlog” te vervolgen via het Groei in de Amerika’s (CRECE)-programma. Moreno was meer dan gelukkig om een belangrijke Amerikaanse cliënt in de regio te zijn, samen met Iván Duque en Laurentino Cortizo, de presidenten van respectievelijk Colombia en Panama. Vijay Prashad evalueert hoe de twee wereldmachten Ecuador behandelden in de context van de tanende Amerikaanse hegemonie: “Chinese banken leenden geld voor de bouwprojecten. Deze fondsen kwamen zonder voorwaarden. Het geld van de Amerikaanse regering daarentegen, kwam met aanzienlijke eisen aan de beleidsoriëntatie van de Ecuadoriaanse regering.” Het resultaat is dat het Ecuadoraanse volk lijdt, want het heeft nu een schuld van in totaal 52 miljard dollar.[19]
Wat er op het spel staat
In oktober 2019 werd het land opgeschrikt door een massale protestbeweging. De wereld keek met ingehouden adem toe hoe een volksbeweging tegen de bezuinigingsmaatregelen Quito bezette en de regering-Moreno bijna ten val bracht. De regering probeerde de protesten de kop in te drukken, waarbij minstens tien doden vielen, meer dan 1000 mensen werden gearresteerd en meer dan 1300 mensen gewond raakten.[20] Toen de repressie de protesten niet de kop indrukte, herriep Moreno een door het Internationaal Monetair Fonds gestuurd programma, bekend als Decreet 883, dat de brandstofprijzen verhoogde, waarmee hij opnieuw de kracht van een verenigd, gemobiliseerd volk bewees.
Het jaar 2020 luidde een nieuwe tragedie in voor Ecuador. De regering Moreno slaagde er niet in adequaat, op een serieuze, verenigde manier te reageren op de COVID-19 pandemie. Verlaten lichamen lagen afgelopen april in de straten van Guayaquil, waardoor het misleidende leiderschap van Ecuador’s grootste stad, lange tijd geregeerd door neoliberale politici, op tragiche wijze aan de hele wereld werd getoond .[21] Deze ontmenselijkende beelden gaven weer wat drie jaar economische en politieke agenda van Moreno Lenin heeft betekend voor gewone mensen. Op 26 januari 2021 begon het Ecuadoraanse parlement met een proces om minister van Volksgezondheid Juan Zavallos af te zetten wegens wanbeheer van het COVID-19 vaccinatieprogramma, en een paar dagen later begon de hoofdaanklager van Ecuador een onderzoek naar Zavallos wegens vermeende beïnvloedingspraktijken. 22] Op 29 januari sloot de politie in Quito een kliniek wegens het uitdelen van 70.000 nepvaccins. 23] TV-presentator Efraín Ruales, die verslag had gedaan van corruptie in de huidige regering, werd op 27 januari neergeschoten en vermoord. 24] Op dit moment zijn er 249.779 gevallen van het coronavirus in Ecuador en 14.851 sterfgevallen. 25]
Dit is de achtergrond van de verkiezingen van deze week, niet alleen voor de 17 miljoen Ecuadorianen en honderdduizenden anderen in de diaspora, maar ook voor de toekomst van de Roze Tide in Latijns-Amerika. Zal Ecuador zich blijven onderwerpen aan de neoliberale eisen van het IMF en Washington, of zal het de burgerrevolutie hervatten en zich opnieuw aansluiten bij de beweging naar regionale integratie en onafhankelijkheid? Deze beslissende verkiezing zal de koers van Ecuador bepalen voor de komende vier jaar en daarna.
Danny Shaw doceert Latijns-Amerikaanse en Caribische Studies en Ras, Etniciteit, Klasse en Gender aan de City University van New York, en is senior onderzoeker bij COHA.
Hij heeft een Master in International Affairs van de School of International and Public Affairs van Columbia University. Hij spreekt vloeiend Spaans, Haïtiaans Kreyol, Portugees, Kaapverdisch Kreolu en heeft een redelijke beheersing van het Frans. Hij heeft in meer dan veertig verschillende landen gewerkt en georganiseerd, waarbij hij zijn geest openstelde voor ontelbare getuigenissen over de onmenselijkheid van het internationale economische systeem. Als Golden Gloves bokser vocht hij tweemaal in Madison Square Garden voor het NYC zwaargewicht kampioenschap. Hij geeft les in boksen, yoga en voeding. Shaw werkt in de nationale leiding van de ANSWER Coalitie (Act Now to Stop War and End Racism) en de Partij voor Socialisme en Bevrijding en is de hoofdredacteur van LiberationSchool.org.
Met editoriale ondersteuning van Frederick B. Mills
Bronnen
[1] “In Defense of Rafael Correa Interview with Guillaume Long”, https://www.jacobinmag.com/2015/09/ecuador-rafael-correa-alianza-pais-quito-conaie-peoples-strike-protest
[2] “Injerencia estadunidense en los comicios ecuatorianos”, https://www.jornada.com.mx/notas/2021/01/30/politica/injerencia-estadunidense-en-los-comicios-ecuatorianos/?s=09
[3] Patiño, Ricardo. Construir Poder Transformador. Debate Latinoamericano.
[4] “In Defense of Rafael Correa”, https://www.jacobinmag.com/2015/09/ecuador-rafael-correa-alianza-pais-quito-conaie-peoples-strike-protest
[5] A sell-out
[6] “ALBA Boss Chastizes Ecuador For Abandoning Regional Bloc”, https://www.telesurenglish.net/news/ALBA-Boss-Chastizes-Ecuador-For-Abandoning-Regional-Bloc-20180824-0022.html, and “Ecuador pulls out of South American regional group Unasur”, https://www.upi.com/Top_News/World-News/2019/03/14/Ecuador-pulls-out-of-South-American-regional-group-Unasur/8621552588693/
[7] Sigfrido Reyes Tweet. https://twitter.com/sigfridoreyes/status/1334309069201543172
[8] “El problema fundamental ha sido la ausencia de una ideología contrahegemonizadora, sólida y profunda, que guiara las decisiones, las prácticas y las relaciones de los sectores populares y también de los dirigentes políticos.” Adolfo Arive, In Construir Poder Transformador: Debate Latinoamericano. Edición: Estefanía Prado, Alfredo Rada y Ricardo Patiño. Partido del Trabajo México, 2020, p 31.
[9] “La Guerra Judicial en Latinoamérica – Lawfare In the Backyard”, https://www.youtube.com/watch?v=Oi5fEkK77ok&t=2262s
[10] Correo del Alba, https://twitter.com/correodelalba/status/1355217023769452558?s=08
[11] “Combate a la corrupción: un reto de la perspectiva de los DDHH”, https://desalineados.com/2021/01/combate-a-la-corrupcion-un-reto-desde-la-perspectiva-de-ddhh/1018/
[12] “Encuesta local en Ecuador muestra a Andrés Arauz como favorito”, https://www.telesurtv.net/news/define-intencion-voto-casi–mitad-ecuatorianos-20210122-0014.html
[13] “Injerencia estadunidense en los comicios ecuatorianos”, https://www.jornada.com.mx/notas/2021/01/30/politica/injerencia-estadunidense-en-los-comicios-ecuatorianos/?s=09
[14] “Opinión: Ecuador y la tradición latinoamericana de votar por el mal menor”, https://www.washingtonpost.com/es/post-opinion/2021/01/18/ecuador-elecciones-2021-candidatos-miedo/
[15] Union por la Esperanza https://twitter.com/UNESECUADOR/status/1355570489373184001?s=20
[16] “IMF Executive Board Approves 27-month US$6.5 billion Extended Fund Facility for Ecuador”, https://www.imf.org/en/News/Articles/2020/10/01/pr20302-ecuador-imf-executive-board-approves-27-month-extended-fund-facility
[17] “Ecuador’s Lasso said he would not disavow IMF deal if elected”, https://www.nasdaq.com/articles/ecuadors-lasso-said-he-would-not-disavow-imf-deal-if-elected-2021-01-27 and “¿Cumplirá el acuerdo firmado con el FMI? Aquí las respuestas de los 16 candidatos a la Presidencia de Ecuador”, https://www.eluniverso.com/noticias/2021/01/24/nota/9600538/elecciones-presidenciales-ecuador-2021-acuerdo-fmi-propuestas
[18] “Biden needs to reverse Trump’s economic policy in Ecuador”, https://thehill.com/opinion/international/535838-biden-needs-to-reverse-trumps-crony-capitalism-in-ecuador
[19] “US Rescue of Ecuador from Chinese Debt is a Trap”, https://newcoldwar.org/us-rescue-of-ecuador-from-chinese-debt-is-a-trap/
[20] “La defensoría del Pueblo de Ecuador sitúa en una decena los muertos durante las protestas”, https://www.europapress.es/internacional/noticia-defensoria-pueblo-ecuador-situa-decena-muertos-protestas-20191029020538.html
[21] “Bodies are being left in the streets in an overwhelmed Ecuadorian city”, https://www.cnn.com/2020/04/03/americas/guayaquil-ecuador-overwhelmed-coronavirus-intl/index.html
[22] “Ecuador: Lawmakers Dismiss Health Minister Zevallos”, https://www.telesurenglish.net/news/Ecuador-Lawmakers-Dismiss-Health-Minister-Zevallos—20210127-0015.html
[23] “Clinic injects 70,000 people with fake COVID-19 vaccine in Ecuador”, https://inshorts.com/en/news/clinic-injects-70000-people-with-fake-covid19-vaccine-in-ecuador-1611895118563
[24] “Horrifying moment TV presenter, 36, who has previously received death threats for reporting on corruption, is assassinated during a drive-by-shooting in Ecuador”, https://www.dailymail.co.uk/news/article-9198501/TV-presenter-36-received-death-threats-reporting-corruption-assassinated-Ecuador.html
[25] Worldometers, https://www.worldometers.info/coronavirus/country/ecuador/