Venezuela |
sep 2021
Bron: Ociel Alí López 
Venezuelanalysis 24 september 2021 ~~

VA-columnist Ociel López kijkt naar het belang van Maduro’s aanwezigheid op de CELAC-top in Mexico vorige week.

De Gemeenschap van Latijns-Amerikaanse en Caribische Staten (CELAC) hield op 18 september haar zesde presidentiële top in Mexico-Stad. Deze werd bijgewoond door achttien staatshoofden, twee vice-presidenten en een overvloed aan delegaties van alle lidstaten behalve Brazilië, dat zichzelf in 2020 uit het orgaan heeft gezet.

Simpel gezegd bleek de top een harde tegenslag voor de politieke opzet die Trump voor Latijns-Amerika had ontworpen.

Het belangrijkste thema van de top was Venezuela en de figuur van president Nicolás Maduro. Dat was niet omdat een naïeve waarnemer vroeg waar [oppositieleider] Juan Guaidó was toen de presidentiële foto van het evenement werd genomen, maar omdat de aanwezigheid van Maduro alleen al een nieuwe mislukking betekende van de voortdurende pogingen om de Venezolaanse regering te criminaliseren en dat te gebruiken als middel voor ideologische positionering. Dit effect is met succes afgedwongen sinds 2019, toen de regio verdeeld was tussen degenen die Maduro erkennen en degenen die Guaidó erkennen [als het staatshoofd van Venezuela], waarbij de meerderheid in Latijns-Amerika voor de laatste was.

Echter, in een kwestie van maanden heeft de Lima Groep [regionaal rechts blok van regeringen die Guaidó steunen] zijn doodvonnis ontvangen door toedoen van de nieuwe Peruaanse president Pedro Castillo. De hoogdravende, maar ineffectieve retoriek van deze ad hoc alliantie is nu alleen nog maar een herinnering, terwijl een enorm aantal vergaderingen en verklaringen kunnen worden vergeten.

Als we naar de CELAC-top kijken, zien we dat er nog maar een handvol aanvallen op Venezuela over zijn van de grote meerderheid die ooit in de regio te vinden was (nu in de vorm van “onthoudingen” van respectievelijk de Uruguayaanse en Paraguayaanse presidenten Lacalle Pou en Abdo Benítez). Deze rechtse regeringen keken met lede ogen toe hoe gematigd evenwichtig de ideologie van de top was, en hoe inclusief de “familie”-foto was.

Bovendien moet de triomfantelijke aanwezigheid van Maduro op de foto met een wrange bijsmaak zijn ontvangen door de gekrenkte oprichters van de Groep van Lima.

De CELAC ̶ onder leiding van [de Mexicaanse president] Andrés Manuel López Obrador (AMLO) ̶ heeft Maduro teruggebracht in het concert der naties, nadat de Venezolaanse president door een uitgestrekte diplomatieke woestijn was getrokken. Het heeft hem uit de touwen getild en voor de wereld van zijn blaam bevrijd.

Radicaal rechts op het continent (aangemoedigd door de Republikeinen in de VS), heeft deze top gezien als de ondergang van ten minste vijf jaar politiek werk. Maduro’s vijanden kunnen het nog steeds niet geloven, en vooral de Colombiaanse president Iván Duque is in de kou blijven staan met zijn hoge mate van oorlogszuchtigheid jegens de Venezolaanse regering.

Toen de “interim-regering” van Guaidó in 2019 begon, hebben Duque en [de Chileense president Sebastián] Piñera “zich aangemeld” om een actie als voorstadium van een oorlog te leiden, door het binnenbrengen van “humanitaire hulp” aan de Venezolaanse grens (een crisis waarover ze nooit meer hebben gesproken). Ze dachten dat Maduro “op weg was naar de afgang”.

Nu blijkt dat hij die op de foto van de top staat Maduro is naast 17 staatshoofden, en niet de presidenten Duque en Piñera, of Bolsonaro wat dat betreft. Bovendien staan alle drie presidentsverkiezingen in 2021 of 2022 voor de deur, en worden koerswijzigingen en het einde van hun mandaten verwacht. Aan de andere kant duurt Maduro’s presidentiële termijn tot 2024, met een steeds duidelijker pad.

Terug in het spel

Sinds ten minste 2017 heeft Maduro een aanzienlijk vermogen verloren om zijn politieke vijanden te verdringen. Beschuldigd van de ergst mogelijke misdaden, waaronder “narcoterrorisme” (hoewel zijn beschuldigers het nooit op zich hebben genomen om bewijs te presenteren) door de VS en zijn bondgenoten, hebben de functionarissen van Washington belonende “gezocht”-borden over de hele wereld verspreid alsof het het Wilde Westen is. Tegelijkertijd hebben rapporten van de VN-mensenrechtencommissie en het Internationaal Strafhof Maduro tot voorwerp van internationale aandacht gemaakt.

Dit alles heeft Venezuela veel gekost, want het heeft te lijden gehad onder de aanvallen van een blokkade en internationale dreigementen die Maduro moesten verzwakken. Maar deze acties hebben Maduro uiteindelijk sterker gemaakt en in plaats daarvan de meest kwetsbare bevolkingsgroepen getroffen.

Dus nu, na jarenlang te zijn omsingeld, gaat Maduro aan tafel zitten en daagt hij zijn tegenstanders uit voor een debat.

AMLO is onverwacht Maduro’s beste bondgenoot geworden, en zal hem vergezellen tot het einde van zijn tweede termijn, aangezien beiden nog min of meer drie jaar van hun grondwettelijke mandaat te gaan hebben.

Het regionale leiderschap van de Mexicaanse president, dat met deze top sterk is toegenomen, zou een potentiële sponsoring kunnen betekenen voor de presidentsverkiezingen van Venezuela in 2024. Dat zou een internationale boycot zoals die van 2018 voorkomen. Als dat zo is, kan de erkenning van de presidentsverkiezingen van 2024 in Venezuela door AMLO (en met hem een reeks regeringen) de sluizen openen naar een electorale oplossing voor de Venezolaanse crisis.

Het leiderschap van de Mexicaanse president en zijn standpunt ten aanzien van Venezuela maken het voor Europa, het Caribisch gebied en Latijns-Amerika ook gemakkelijker om de diplomatieke banden met Venezuela te hervatten. In ruil daarvoor zal de Venezolaanse regering moeilijker haar electorale voordeel kunnen versterken door maatregelen tegen politieke actoren van de oppositie toe te passen, vanwege de nu waakzame internationale gemeenschap, die een vreedzame uitweg uit de politieke impasse verwacht.

In ieder geval openen zich mogelijkheden voor Venezuela’s normalisering op het politieke en electorale pad voor zowel interne als externe actoren.

Met Maduro in de CELAC heeft de oppositie een harde klap gekregen. Zijn aanwezigheid in Mexico erodeert het denkbeeldige idee van een “narcoterrorist” die wordt weggestopt en vervolgd door de internationale justitie en degradeert het beeld tot historische debatten in de sociale media.

Aan de onderhandelingstafel is dit ook een klap voor de radicale sectoren die verzwakt zullen zijn als het gaat om het stellen van voorwaarden. Maar Maduro’s openstelling voor de internationale arena helpt ook om hun dialoog met de Venezolaanse regering te waarborgen en verhoogt mogelijk de kansen op nieuwe presidentsverkiezingen waaraan beide partijen te zijner tijd zullen deelnemen. Op de lange termijn kan de CELAC-bijeenkomst dus in het voordeel uitvallen van de gematigde oppositie, die heeft ingezet op de electorale weg en de vertrouwensrelatie consolideert om concrete akkoorden te bereiken aan de onderhandelingstafel, die zich niet toevallig ook in Mexico afspeelt.

Ociel Alí López is een Venezolaanse onderzoeker die talrijke geschreven en multimediale werken heeft gepubliceerd. Hij analyseert de Venezolaanse samenleving voor verschillende Europese en Latijns-Amerikaanse mediakanalen. Hij is medeoprichter van het alternatieve staatstelevisiestation Avila TV en laureaat van de CLACSO/ASDI onderzoeksprijs en de Luis Britto García literatuurprijs.

De standpunten in dit artikel zijn die van de auteur en komen niet noodzakelijk overeen met die van de redactie van Venezuelanalysis.

Topfoto: Ociel López betoogt dat Maduro’s deelname aan een recente CELAC-top een nieuwe klap was voor de door de VS gesteunde oppositie. (Venezuelanalyse)